EEnergie! Kansen voor aquathermie en biogas in Snakkerburen
Wat zijn de mogelijkheden in Snakkerburen? En hoe krijgen we individueel en collectief die energierekening omlaag? Om deze twee vragen draaide het op maandagavond 14 maart tijdens de bewonersavond in het Praathuis van de Dorpstuin.
Dit zijn de smaken
Beleidsadviseur Gerk Jan Kuipers trapte de avond af met de plannen van de gemeente. In 2050 moet heel Nederland van het gas af zijn. Dat doen we stap voor stap. Er zijn verschillende manieren om van het gas af te gaan, maar iedere wijk is verschillend.
De kansen voor duurzame energieopwekking in Snakkerburen zijn:
- Collectieve verwarming via een warmtenet. Met aardwarmte (geothermie) of water uit de Dokkumer Ee (aquathermie). Via een warmtenet gaat de energie naar de woningen. Daar zijn al goede ervaringen mee in de wijk Achter de hoven (150 woningen) en in de Wielenpôlle (165 huizen).
- Collectief groen biogas afnemen van een boer in de buurt. Dit gas komt via het bestaande gasnetwerk in de woningen.
- Individuele woningen isoleren en geheel elektrisch maken met een warmtepomp en zonnepanelen.
Klik hier voor de Warmtevisie met meer uitleg over de opties.
De kosten
Alle opties zijn flinke investeringen. Hele goede isolatie en zonnepanelen is een hoge investering nu, maar daarmee ben je wel verzekerd van een lage energierekening in de toekomst. De collectieve aanschaf van een warmtenet is ook een flinke investering. Een meter warmtenet kost 1000-4000 euro. Het hele dorp moet daarom achter deze keuze staan, de kosten voor de aanleg betalen en ook terugverdienen. Bij een aansluiting op een warmtenet is isoleren van de woning minder noodzakelijk dus die kosten heb je bij een warmtenet minder.
De gemeente wil samen met de provincie Europees geld aanboren om grote investeringen mogelijk te maken en goede isolatieprogramma’s opstellen. Alle alternatieven op gas zijn zinloos als de woning niet goed geïsoleerd is. Daarom is het handig om daar nu al mee te beginnen.
Wat kun je nu zelf of met jouw buren doen?
2050 is nog ver weg, maar door de huidige ontwikkelingen op de energiemarkt is de kans groot dat de gasprijzen nog gaan stijgen. Wie nu wil besparen op de energierekening doet er goed aan om:
- Zuinig om te gaan met energie. Kijk bijvoorbeeld op de website van HIER voor tips: https://www.hier.nu/10-tips-om-stroom-te-besparen.
- De woning te isoleren:
- Ga zelf op onderzoek naar de mogelijkheden voor jouw woning via het energieloketleeuwarden.nl. Daar vind je een stappenplan om snel inzicht te krijgen in jouw bespaarkansen, je kunt een energiecheck doen en de zonnekaart Leeuwarden laat zien of jouw dak geschikt is voor zonnepanelen. Daarnaast vind je alle informatie over subsidies en lage rente regelingen om de maatregelen betaalbaarder te maken.
- Vraag een erkend specialist om de kosten en besparingen met jou te inventariseren.
- Preciezer advies nodig? Laat dan een EPA (energieprestatieadvies) opstellen. Dit is een uitgebreider onderzoek waarbij alles precies opgemeten wordt. Bijvoorbeeld hoe dik de isolatie is.
- Op energieloketleeuwarden.nl vind je ook een overzicht van bedrijven in Friesland die muren isoleren en warmtepompen en zonnepanelen plaatsen.
- Kritisch te kijken naar het verbruik van apparaten in huis, zoals de cv-ketel.
- Bij een oude cv-ketel is het vervangen ervan een zuinige optie.
- Is de cv-ketel nog nieuw? Dan is een combinatie met een hybride warmtepomp een optie. Een hybride warmtepomp kan het gasverbruik met 50% verminderen en de bestaande cv-ketel hoeft dan niet vervangen te worden.
- Gezamenlijk duurzame maatregelen inkopen met jouw buren. Bijvoorbeeld door gezamenlijk offertes aan te vragen voor zonnepanelen of isolatie voor alle huizen in jouw straat. De gemeente heeft hier ook duurzame wijken en dorpen subsidie voor. De werkgroep EEnergie! kan hier ook bij helpen.
De techniek: voor- en nadelen
Huub Zonderland, eigenaar en adviseur van technisch bureau Zonderland in Minnertsga ging in op de nieuwste technieken van duurzame energieopwekking en de voor- en nadelen van iedere techniek. Ook Huub benadrukte het belang om niet stil te blijven staan en alles voor jezelf op een rij te zetten om de energiekosten naar beneden te brengen.
Voordelen | Nadelen | |
Zonnepanelen combinatie met warmtenetten
(aquathermie of geothermie) |
Is de mooiste optie voor Snakkerburen qua kosten en continue energievoorraad. Kunnen veel mensen tegelijk op aangesloten worden. | Langdurige trajecten. Vergen tijd en veel mensen moeten zich aansluiten bij een warmtenet om de aanleg betaalbaar te houden. |
Groengas uit lokale bron | Lokaal geproduceerd en dus weinig transport. Huidige gasleidingen kunnen hiervoor gebruikt worden. | Nog niet genoeg gas beschikbaar om in de winter aan de vraag te voldoen. Slimme opslag nodig van gas wat in de zomer niet gebruikt wordt. |
Hybride warmtepomp | Goedkoper dan volledige warmtepompinstallatie. Binnen ongeveer 6 jaar terugverdient. | Alleen geschikt voor relatief nieuwe cv-ketels en isoleren van de woning is noodzakelijk. |
Warmtepomp in combinatie met zonnepanelen | Met een elektrische warmtepomp heb je geen gas meer nodig en bespaar je flink op je energiekosten. | Aanschaf is een investering en isoleren van de woning is noodzakelijk. |
Infrarood panelen | Net als zonnepanelen gemakkelijk toe te passen en betaalbaar. | Individuele oplossing en eerst het hele huis eerst isoleren en kieren dichten. |
Collectief inkopen van duurzame maatregelen zoals zonnepanelen en isolatie | Iedereen hoeft niet zelf het wiel uit te vinden. Wellicht is het goedkoper als veel huizen meedoen. | Geen huis is hetzelfde. Dat kan het lastig maken om afspraken te maken. |
Koken op inductie | Bespaart gas | Je wint er geen enorme bedragen mee, maar alle beetjes helpen. |
PVT-paneel | Zonnepaneel waar ook water achter paneel loopt, wat paneel afkoelt en water wordt gebruikt voor extra energie/verwarming. | Techniek is nog redelijk nieuw en wordt nog niet veel toegepast. |
Innovatie om de hoek: biogas van veehouderij Van Houten Dairy
Veehouder Arjan van Houten is aan het experimenteren met het produceren van groengas. Zijn biogasinstallatie maakt per jaar zo’n 350.000 kuub tot 400.000 kuub gas. Het bedrijf staat voor circulaire bedrijfsvoering met 400 koeien gecombineerd met ruimte voor weidevogels en natuurontwikkeling. Het biogas draagt bij aan duurzaam geproduceerde melk, het reduceren van de eigen CO2-footprint en een duurzame bron voor de energietransitie.
De mest blijft wel gewoon mest. Maar dan zonder methaan. Daardoor stinkt de mest niet meer. Na het productieproces van het biogas wordt de mest gewoon weer gebruikt voor het laten groeien van het gras.
Biogas is niet de oplossing voor het energieprobleem van de gehele gemeente. De gemeente Leeuwarden heeft per jaar voor woningen al 80 miljoen kuub gas nodig. Maar de biogasinstallatie van Arjan van Houten kan in de toekomst wellicht een geschikte duurzame bron zijn voor Snakkerburen. Dit is een idee wat de werkgroep EEnergie, met de mogelijkheden van aquathermie en geothermie verder uit wil gaan werken.
Wat gaat de werkgroep EEnergie! verder uitwerken n.a.v. de bijeenkomst:
- 0-meting: De mogelijkheid om collectief advies te krijgen van een adviseur of Energiecoach. Woning scans van woningen in het hele dorp.
- Warmtecamera’s inzetten: Leden van de werkgroep kunnen via de gemeente een training krijgen over het gebruik van warmtecamera’s. Met deze infraroodcamera’s kun je gemakkelijk zien waar de meeste warmte weglekt en waar het nuttig is om te gaan isoleren.
- Open dag afstemmen met veehouder Arjan van Houten.